بیماری ماکولای شبکیه چشم

بیماری ماکولای چشم در اثر بالا رفتن سن به وجود می‌آید و دید مرکزی و دقیق افراد را از بین خواهد برد. این بیماری به نام دژنراسیون ماکولا نیز شناخته می‌شود. ماکولای شبکیه چشم موجب کوری کامل نشده ولی موجب کاهش بینایی به طرز قابل توجهی خواهد شد. به طور معمول این بیماری در افراد بالای 50 سال شایع است و موجیب آسیب به لکه زرد شبکیه چشم خواهد شد. و در واقع بافت عصبی حساس به نور در شبکیه را تخریب خواهد کرد و همین امر موجب نابینایی فرد خواهد شد. در این مقاله به بررسی علت بروز بیماری ماکولا چشم و همچنین علائم آن و درمان آن خواهیم پرداخت؛ پس با ما همراه باشید.

ماکولای چشم چیست؟

ماکولا بخشی کوچک از شبکیه چشم به شمار می‌رود؛ که وظیفه کنترل بینایی دقیق و مستقیم افراد را در حین انجام بیشتر فعالیت‌های انسانی مانند رانندگی، خواندن، نوشتن و تماشای تلویزیون و تشخیص چهره بر عهده دارد. در صورتی که افراد نتوانند جزئیات را به خوبی ببینند یا برای دیدن آن‌ها از نزدیک یا دور با مشکل مواجه شوند و به اصطلاح دید مرکزی آنان دچار مشکل شود، گفته می‌شود؛ که افراد مبتلا به بیماری ماکولا چشم یا تخریب ماکولای شبکیه چشم شده‌اند. که به طور معمول این بیماری با کهولت سن اتفاق خواهد افتاد که باعث تحلیل بخش ماکولای شبکیه چشم و در نهایت تاری بینایی مرکزی فرد خواهد شد. این بیماری برعکس آب مروارید که به تدریج باعث کاهش بینایی و کوری افراد می‌شود، در برخی از افراد به صورت کند و در برخی دیگر به صورت سریع اتفاق خواهد افتاد.

علت بروز بیماری ماکولای شبکیه چشم

یکی از علت‌های اصلی بروز این بیماری مانند پیرچشمی کهولت سن به شمار می‌رود. احتمال بروز این بیماری به طور معمول در افراد بالای 60 سال شایع‌تر از جوانان است. اما علاوه بر کهلوت سن بیماری ماکولا چشم به دلایل دیگری از جمله ژنتیک، چاقی (به دلیل خوردن مقدار زیاد چربی)، جنسیت (زنان بیشتر از مردان دچار این بیماری خواهند شد.)، رنگ چشم (افراد با چشمان روشن بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند)، وضعیت جسمانی (کلسترول بالا و فشارخون بالا در ابتلا به بیماری ماکولا چشم تاثیرگذار است) در افراد بروز پیدا خواهد کرد.

عوامل موثر بر ایجاد دژنراسیون ماکولا

عواملی که بر افزایش خطر ابتلا به تخریب ماکولای شبکیه چشم تاثیر دارند عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• داشتن فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• چاقی شدید
• داشتن پوست روشن
• جنسیت زن
• داشتن چشم‌های رنگی
• دوربینی

با انجام اقداماتی مانند ترک سیگار و ورزش منظم و رعایت رژیم غذایی مناسب شامل سبزیجات و ماهی می‌توان اخطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را کاهش داده و یا از سرعت پیشرفت آن کم کرد.

علائم بیماری ماکولای چشم

این بیماری به دو نوع خشک و تر تقسیم خواهد شد. که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت. نوع خشک تخریب ماکولای شبکیه چشم هیچ علائمی ندارد. ولی علائم نوع تر دژنراسیون ماکولا عبارتند از:

• اختلال در دید رنگی
• تار شدن بینایی
• دیدن خطوط راست به صورت کج
• مشاهده نواحی تاریک در مرکز بینایی
• از دست دادن وضوح دید
• مشکل در شناسایی چهره‌ها
• تیرگی در دید

انواع دژنراسیون ماکولا

بیماری ماکولا چشم دارای دو نوع خشک و مرطوب است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

تخریب ماکولای شبکیه چشم خشک

افراد مبتلا به ماکولا چشم اغلب به نوع خشک این بیماری مبتلا خواهند شد، که در این نوع از ماکولا رسوبات زرد رنگی در زیر شبکیه چشم ایجاد شده و در صورتی که مقدار این رسوبات افزایش یابد موجب تاری دید افراد خواهد شد. هرچه ماکولا بزرگ‌تر و بیشتر شود بینایی فرد کمرنگ‌تر شده و از بین خواهد رفت. درمانی برای بیماری ماکولا چشم خشک وجود ندارد؛ اما برای استفاده از بینایی باقی‌مانده و محافظت از چشم دیگر راهکارهایی وجود دارد.

تخریب ماکولای شبکیه چشم مرطوب

این بیماری زمانی که رگ‌های خونی به طور غیرطبیعی در زیر شبکیه چشم رشد کنند و باعث آسیب به ماکولا و نشت خون و مایعات در شبکیه چشم شوند، بروز پیدا خواهد کرد. تجمع مایعات و نشت خون دید فرد را دچار اختلال کرده و افراد خطوط مستقیم را به صورت کج و موج‌دار خواهند دید و در موارد شدیدتر بینایی مرکزی افراد از بین خواهد رفت. افراد مبتلا به این بیماری در اغلب اوقات تا زمان تار شدن دید متوجه مبتلا شدن به بیماری ماکولا چشم خشک نخواهند شد.

نحوه تشخیص بیماری ماکولای چشم

در صورت مشاهده علائم و تار شدن دید در اسرع وقت به بهترین متخصص چشم برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع مراجعه کنید. پزشک متخصص ابتدا درباره‌ی علائم شما و هرگونه تغییر در بینایی افراد سوالاتی را خواهد پرسید. سپس به معاینه فیزیکی چشمان افراد پرداخته و برای تشخیص دقیق‌تر بیماری ماکولای شبکیه چشم آزمایش‌های مختلفی را تجویز خواهد کرد. این آزمایشات عبارتند از:

روش‌های درمان بیماری ماکولای چشم

درمان قطعی برای بیماری دژنراسیون ماکولا وجود ندارد، اما می‌توان با استفاده از روش‌هایی سرعت پیشرفت بیماری را کاهش داد، و به از بین رفتن بیش از حد بینایی کمک کرد. این روش‌ها عبارتند از:

لیزر درمانی

در این روش ابتدا محل رگ‌های تخریب شده با استفاده از آنژیوگرافی مشخص و سپس با استفاده از لیزر با انرژی بالا می‌توان رگ‌های خونی که به طور غیرطبیعی رشد کرده‌اند، را از بین برد.

داروهای ضد رگ زدایی

استفاده از داروهایی مانند آواستین و پگاپتانیب به صورت تزریق داخل زجاجیه به سبب ایجاد موانع در به وجود آمدن عروق خونی و نشت از عروق موجود در چشم خواهد بود.

لیزردرمانی فوتودینامیک

در این روش از درمان دارویی به نام ورتپورفین که دارویی حساس به نور هست در جریان خون افراد تزریق شده و توسط رگ‌های خونی غیرطبیعی جذب خواهند شد. سپس با تاباندن لیزر به چشم دارو به رگ‌های خونی غیرطبیعی آسیب خواهد رساند.

استفاده از کپسول‌های مکمل

مصرف برخی از ویتامین‌ها و اسیدهای چرب به کاهش سریع این بیماری کمک خواهد کرد.

جراحی زیرچشم

در این روش که یکی از جدیدترین روش‌ها و آخرین راه برای درمان بیماری ماکولای چشم است، رگ‌های خونی غیرطبیعی از زیر ماکولا توسط جراح برداشته خواهد شد.

جابه‌جایی شبکه

در این روش جدید از درمان پزشک متخصص مرکز ماکولا را برای جلوگیری از آسیب بیشتر به شبکیه و زخم شدن آن به طرف قسمت‌های سالم شبکیه جابه‌جا خواهد کرد. و سپس با استفاده از لیزر رگ‌های غیرطبیعی حذف خواهند شد.

نتیجه گیری

هدف از ارائه این مقاله آشنایی بیشتر شما با بیماری ماکولا چشم و علائم آن بود. این بیماری اغلب در افراد مسن دیده می‌شود. در صورت ابتلا به این بیماری و مشاهده هر گونه از علائم و تغییرات در بینایی برای کند کردن روند پیشرفت بیماری هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کرده و نسبت به درمان آن اقدام کنید. در غیر این صورت با پیشرفت بیماری و شدیدتر شدن آن دیگر قادر به انجام بسیاری از کارها به تنهایی نخواهید بود.